Νέα υφαρπαγή εθνικής κυριαρχίας από την Κομισιόν

 

Η Ευρώπη μπλοκάρει τις ενεργειακές συμφωνίες με τρίτες χώρες!
Τι θα πράξουν Αθήνα και Λευκωσία

Του Περικλή Νεάρχου
Πρέσβυ ε.τ.
Σύμφωνα με το προσχέδιο της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση, που είδε προσφάτως το φως της δημοσιότητας, οι χώρες – μέλη της Ε.Ε. δεν θα μπορούν στο εξής να συνάπτουν ενεργειακές συμφωνίες με τρίτες χώρες χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση της Κομισιόν. Προβάλλεται γι αυτό ως επιχείρημα η συμβατότητα με την Κοινή Αγορά και ο σεβασμός των κανόνων που την διέπουν, με πρώτο τη διασφάλιση του περιβόητου ελεύθερου ανταγωνισμού. Ο τελευταίος, έγινε η σημαία για να αποκτήσει σταδιακά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως θεματοφύλακάς του, έναν κρίσιμο και αποφασιστικό ρόλο που υποκαθιστά σε μεγάλο βαθμό την κυριαρχία των χωρών – μελών και του ρόλου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η μεταφορά αυτής της κυριαρχίας θα ήταν λογική και αποδεκτή εάν εντασσόταν σε ένα πλαίσιο παράλληλης πολιτικής Ενώσεως, που θα κατέληγε σε κοινή ανάπτυξη, ασφάλεια και αλληλεγγύη, όπως επίσης σε κάλυψη του ελλείμματος που υπάρχει στη δημοκρατική και ισότιμη εκπροσώπηση και στην άσκηση της λαϊκής κυριαρχίας. Γιατί, π.χ. θέλει η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει δικαίωμα βέτο για τις ενεργειακές συμφωνίες της Ελλάδας και της Κύπρου ή οποιασδήποτε άλλης χώρας – μέλους, όταν δεν θεωρεί υποχρέωσή της να διασφαλίσει την κοινή ανάπτυξη και ευημερία ή την εθνική ασφάλεια κάθε χώρας – μέλους;
Προωθείται και στην περίπτωση αυτή η Κοινή Αγορά ως δήθεν πολιτική Ένωση. Η πρώτη όμως έχει τα όριά της. Δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κυριαρχία των κρατών, που συνδέεται όχι μόνο με την αγορά, αλλά με την άσκηση επίσης της λαϊκής κυριαρχίας και της δημοκρατίας, την ισότιμη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την ανάπτυξη, την ασφάλεια και το μέλλον της χώρας. Η επιβολή της Κοινής Αγοράς ως δήθεν πολιτικής Ενώσεως στρέφεται εναντίον των οικονομικά ασθενέστερων και λιγότερο ανταγωνιστικών χωρών. Υποσκάπτει κάθε έννοα ισοτιμίας και υφαρπάζει την εθνική κυριαρχία των χωρών – μελών προς όφελος μίας μεταεθνικής και ολιγαρχικής Ευρώπης, που θα αναφέρεται στις αγορές και όχι στη λαϊκή κυριαρχία των ευρωπαϊκών λαών.
Η Ευρώπη της Κοινής –παγκοσμιοποιημένης μάλιστα- Αγοράς, χωρίς το αντίβαρο της πραγματικής πολιτικής Ενώσεως που θα ανεδείκνυε την Ευρώπη σε αυτόνομο πολιτικό πόλο, ενισχύει την υποταγή της Ευρώπης στην αμερικανική ηγεμονία και τις τάσεις για την σταδιακή μετάλλαξή της από Ευρωπαϊκή Ένωση σε Ευρω-Ατλαντική Ένωση.
Η εξέλιξη αυτή εμπλέκει την Ευρώπη σε γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς που την υπερβαίνουν και οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο έναν από τους κύριους πυλώνες της ευρωπαϊκής ιδέας: την παγίωση της ειρήνης και της συνεργασίας στην Ευρώπη. Η συνεχής επιδείνωση της καταστάσεως στην Ουκρανία δείχνει σαφώς σε ποιο επικίνδυνο σημείο μπορούν να οδηγηθούν τα πράγματα εάν δεν επικρατήσουν ψύχραιμες σκέψεις, αυτοσυγκράτηση και ειλικρινής θέληση για καταλαγή και συνεργασία και όχι επιδίωξη υπερφίαλων στόχων για γεωπολιτικά πλεονεκτήματα και ηγεμονική κυριαρχία.
Η Ευρώπη θα έπρεπε να είναι σε θέση να ασκήσει ανασχετική, μετριοπαθή επιρροή προς αυτή την κατεύθυνση και όχι να ταυτίζεται ή να προεξάρχει σε πολιτικές που καλλιεργούν την ένταση και τον Ψυχρό Πόλεμο, υπό την ψευδή προπαγάνδα ενός νέου ρωσικού κινδύνου που απειλεί δήθεν την Ευρώπη.
Στο στόχαστρο η συνεργασία με τη Ρωσία
Είναι προφανές ότι πρώτος στόχος των επιδιωκόμενων ελέγχων των ενεργειακών συμφωνιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η ενεργειακή συνεργασία της Ευρώπης με τη Ρωσία. Ο περιορισμός και, αν ήταν δυνατόν, ο τερματισμός της συνεργασίας αυτής με μία διαχρονική εμμονή των ΗΠΑ. Από την προεδρία ήδη του Ρόναλντ Ρήγκαν, κατά τη δεκατία του ’80, η Αμερική είχε ασκήσει μεγάλες πιέσεις στη Γερμανία για να μην προχωρήσει το σχέδιο του Βόρειου Αγωγού της Βαλτικής, που σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεξαρτητοποιεί τις ενεργειακές προμήθειες της Γερμανίας από τους αγωγούς που διέρχονται μέσω Ουκρανίας, αλλά καθιστά επίσης δομική την ενεργειακή συνεργασία Γερμανίας – Ρωσίας.
Η Γερμανία αντέστη στις πιέσεις, προτάσσοντας τα εθνικά της συμφέροντα και το επιχείρημα ότι δεν έχει δικούς της ενεργειακούς πόρους και ότι έχει ανάγκη τις εισαγωγές αυτές, που τροφοδοτούν επιπλέον τις πολύ σημαντικές γερμανικές εξαγωγές στη Ρωσία. Οι αμερικανικές πιέσεις απέδωσαν, αντιθέτως, στη Νότια Ευρώπη και οδήγησαν στη ματαίωση του Νότιου Αγωγού και στην ανατροπή της κυβερνήσεως Καραμανλή στην Ελλάδα.
Η κρίση της Ουκρανίας έδωσε νέα ώθηση στις προσπάθειες των ΗΠΑ να περιορίσουν τις ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές στην Ευρώπη και να πλήξουν τη ρωσική οικονομία, με δραματική μείωση των εσόδων που αποφέρουν στη χώρα οι ενεργειακές εξαγωγές. Οι προσπάθειες αυτές εκδηλώθηκαν με τρεις μορφές. Με πιέσεις στις ευρωπαϊκές χώρες να μην συμπράξουν με τη Ρωσία σε σχέδια αγωγών, όπως, κατά πρώτο λόγο, η Βουλγαρία, και να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας φυσικού αερίου και πετρελαίου. Να επιβληθούν οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία με αφορμή την Ουκρανία. Με πιέσεις, κατά τρίτο λόγο, στη Σαουδική Αραβία να συνεργασθεί για την πτώση της τιμής του πετρελαίου, πρακτική που χρησιμοποιήθηκε ως αποσταθεροποιητικός παράγων και στη δεκαετία του ’80 κατά της Σοβιετικής Ενώσεως.
Η πτώση της τιμής του πετρελαίου ήταν πράγματι δραματική. Έφτασε στο απώτατό της όριο, τα 42 δολάρια το βαρέλι. Η πτώση έπληξε όμως ταυτοχρόνως πολλές αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες, ιδιαίτερα στον τομέα της εξορύξεως φυσικού αερίου από σχιστολιθικά πετρώματα. Το σχιστολιθικό αέριο παρουσιάσθηκε ως νέο γεωπολιτικό όπλο των ΗΠΑ στον τομέα της ενέργειας. Αφ’ ενός, γιατί διασφαλίζει την ενεργειακά αυτάρκεια των ΗΠΑ. Αφετέρου, γιατί επηρεάζει τη διεθνή ενεργειακή αγορά, ενώ λόγω του χαμηλότερου κόστους παραγωγής θα μπορούσε επίσης θεωρητικά να αναπληρώσει μέρος των ρωσικών ενεργειακών εξαγωγών στην Ευρώπη.
Η ανοδική σήμερα πορεία της τιμής του πετρελαίου δείχνει τα όρια και του όπλου αυτού. Είναι δύσκολο να διατηρηθεί για μακρό διάστημα η τιμή του πετρελαίου κάτω από το όριο του κόστους παραγωγής του σχιστολιθικού αερίου στις ΗΠΑ, που ανέρχεται σε 65 δολάρια κατά μέσο όρο. Είναι δύσκολο επίσης, ακόμη και για τη Σαουδική Αραβία, να διατηρήσει επί μακρόν πολύ χαμηλή τιμή πετρελαίου, που οδηγεί σε πολύ μεγάλη μείωση των εσόδων της. Η Σαουδική Αραβία, με τη σημερινή πολιτική της εσωστρέφειας και των επεμβάσεών της, όπως επίσης και με την σημερινή δομή των δαπανών στο εσωτερικό της, έχει ανάγκη από τη διατήρηση των υψηλών εσόδων της από το πετρέλαιο.
Η Ρωσία προσπαθεί από την πλευρά της να διαφυλάξει τις ενεργειακές εξαγωγές της στην Ευρώπη, παρά τα εμπόδια που παρεμβάλλονται λόγω Ουκρανίας, αλλά και της ματαιώσεως του Νότιου Αγωγού. Μία σειρά ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ αυτών η Ουγγαρία, η Σλοβενία, η Αυστρία και η Ιταλία, ενδιαφέρονται τα μέγιστα για τον απρόσκοπτο εφοδιασμό τους με ρωσικό φυσικό αέριο. Η τελευταία συμφωνία της Ρωσίας με την Άγκυρα, για τη μεταφορά του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, αναβαθμίζει τον ρόλο της τελευταίας και καθιστά υποχείριο στην Άγκυρα μεγάλο μέρος του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης.
Προφανώς οι νέες εξουσίες ελέγχου που ζητά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα επηρεάσουν τον Βόρειο Αγωγό, από τον οποίο εξαρτάται, κατά κύριο λόγο, η Γερμανία. Θα επηρεάσουν τις νέες συμφωνίες, τις υπαλλακτικές λύσεις που απαιτούν τα προβλήματα που δημιουργούνται από την κατάσταση στην Ουκρανία, η οποία καθιστά προβληματική τη μεταφορά μέσω αυτής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, και τη γενικότερη ενεργειακή πολιτική και στρατηγική της Ευρώπης.
Θα επηρεάσουν επίσης εμμέσως, όπως αναφέρθηκε στην αρχή, τις εξουσίες και την κυριαρχία των κρατών και θα επιτείνουν την εξωτερική εξάρτηση και τον γεωπολιτικό τους έλεγχο, υπό την ψευδεπίγραφη παρουσίαση της ενισχύσεως των εξουσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του υπερεθνικού της ρόλου ως δήθεν άλματος προς την πολιτική ενοποίηση! Στην πραγματικότητα, με μέτρα του είδους αυτού προωθείται η υποκατάσταση της πραγματικής πολιτικής Ενώσεως από την Κοινή Αγορά. Η τελευταία δεν ταυτίζεται σε καμία περίπτωση με την πολιτική Ένωση. Αντιθέτως, ενισχύει το καθεστώς άνισης αναπτύξεως, υπονομεύει την ισοτιμία των χωρών – μελών και προάγει τον υπερεθνικό έλεγχο, με αναφορά στις αγορές και σε βάρος της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας.
Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να αντιδράσουν
Αθήνα και Λευκωσία επηρεάζονται άμεσα από τις εξουσίες που διεκδικεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον τομέα της ενέργειας. Είχαμε ήδη, χωρίς την ύπαρξη των εξουσιών αυτών, ένα δείγμα της ευρωπαϊκής πολιτικής στον ενεργειακό τομέα στο γενικότερο πρόβλημα του Νοτίου Αγωγού, αλλά και στο ειδικότερο πρόβλημα της ΔΕΠΑ.
Προφανώς, όπως ήδη αναφέρθηκε, η ενίσχυση των εξουσιών της Επιτροπής θα χρησιμοποιηθεί ως όπλο για τη μεγαλύτερη επιβολή της αμερικανικής πολιτικής στην Ευρώπη, με κύριο στόχο τις ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές. Θα χρησιμοποιηθεί επίσης ειδικότερα για τον έλεγχο της ενεργειακής πολιτικής επιμέρους χωρών – μελών, ιδιαίτερα εκείνων που τάσσονται κατά των οικονομικών κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας και υπέρ της ενεργειακής συνεργασίας με αυτή.
Ελλάδα και Κύπρος διαθέτουν σημαντικούς ενεργειακούς πόρους στην αντίστοιχη ΑΟΖ τους. Με τις νέες εξουσίες που ζητά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποκτήσει, λοιπόν, λόγο και βέτο για τις συμφωνίες που θα συνάψουν Αθήνα και Λευκωσία για την αξιοποίηση των ενεργειακών τους πόρων, με το πρόσχημα ότι αυτό αφορά στην κοινή ευρωπαϊκή πολιτική, στρατηγική κα αγορά…
Οι κυβερνήσεις των δύο χωρών πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό το θέμα και να μην επιτρέψουν να εγκριθεί η απόδοση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξουσιών τις οποίες θα βρουν αύριο μπροστά τους ως βέτο σε ζωτικά εθνικά συμφέροντα και ως φαλκίδευση τα εθνικής ανεξαρτησίας και κυριαρχίας τους.
«Επίικαιρα»