Ο Χίτλερ αγαπούσε τους άντρες

 

Κοπρολάγνος, ομοφυλόφιλος, αμφιφυλόφιλος; Το σεξ και η ερμηνεία της Ιστορίας

«Δεν έχουμε τελειώσει ακόμη με τον Χίτλερ» ομολογούσε ο Τζον Λούκατς το 1997 στον πρόλογο του βιβλίου του The Hitler of History. Από τον θάνατό του και μετά υπολογίζεται ότι έχουν γραφεί για τον Χίτλερ γύρω στα 120.000 βιβλία. Δεν είναι πάντα επαναλήψεις, αφού το πνεύμα των…καιρών αλλάζει μαζί με την πολιτική συγκυρία και τις κρατούσες αντιλήψεις. Αλλωστε αλλιώς βλέπουν τον Χίτλερ Αγγλοι, Αμερικανοί, Ρώσοι, Γερμανοί. Ο τελευταίος που επιχειρεί το άλμα από νέο σημείο εκκίνησης είναι ένας σύγχρονος Γερμανός. Ο 56χρονος Λόταρ Μάχταν, αναπληρωτής καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης, δεν αισθάνεται επιτέλους ότι θίγεται η γερμανική αστική τάξη από το τερατούργημα Χίτλερ. Διότι πρέπει να κατανοήσουμε το πρόσωπο και τα βήματά του στην πολιτική έχοντας υπόψη τις συνθήκες ζωής των ομοφυλοφίλων στις αρχές του 20ού αιώνα. Και τότε μπορούμε να προσαρτήσουμε τις υπόλοιπες διαπιστώσεις για τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Το τμήμα των φωτογραφιών – στιγμιότυπα, καρικατούρες, παράνομες δημοσιεύσεις – που έχει συμπτήξει ο συγγραφέας για να δώσει το κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον της εποχής κάνει την άποψή του ορατή διά γυμνού οφθαλμού.

Αποκαλυπτικές επιστολές

Ο Χίτλερ αγαπούσε τους άντρες. Παλιά, τετριμμένη και κυρίως αμφιλεγόμενη άποψη. Από μια τέτοια λεπτομέρεια όμως μπορεί να αλλάξει η οπτική γωνία και να ξαναδιαβαστεί η Ιστορία. Οι ιστορικοί προ πολλού συμφώνησαν ότι ο Χίτλερ με καμία γυναίκα δεν ολοκλήρωσε τις σχέσεις του, ούτε με την Εύα Μπράουν, που παντρεύτηκε λίγο προτού εκπνεύσει βάσει ενός ακόμη σχεδίου για την υστεροφημία του. Κανένας όμως δεν ισχυρίστηκε ποτέ ευθέως ότι ο δικτάτορας ήταν ομοφυλόφιλος. Ο Μάχταν είναι ο πρώτος που το στηρίζει σε εκτενή, αγνοημένη, τεκμηρίωση. Παίρνει στα σοβαρά αποκαλυπτικές επιστολές από τον καιρό του A’ Παγκοσμίου Πολέμου που μιλούν για τον στρατιώτη στη Γαλλία Χίτλερ και τη ζωή του στον βαυαρικό στρατό, όπου τίποτε μάχιμο δεν έκανε αλλά προσπαθούσε να υιοθετήσει την αύρα του μποέμ. H ευφορία του στο πολεμικό περιβάλλον ήταν προκάλυμμα για την ερωτική του διαφορετικότητα. Οι μαρτυρίες είναι καταιγιστικές.

Ενας από τους μάρτυρες, λ.χ., της ζωής των νεανικών χρόνων του Χίτλερ τον οποίο κυνήγησε στη συνέχεια η Γκεστάπο, τον δίκασε, τον φυλάκισε, τον στιγμάτισε ως παιδεραστή, κατάσχεσε και κατέστρεψε το βιβλίο του «για να μην πέσουν γράμματα του Χίτλερ σε λάθος χέρια» ήταν ο Χανς Μεντ, παλαιός σύντροφος του Φύρερ στον πόλεμο. Στην υπόθεση «Πρωτόκολλο Μεντ», που συνιστά κεφάλαιο του βιβλίου, περιλαμβάνονται περιστατικά της δίκης που ίσως δεν κρίθηκαν σοβαρά για να περιληφθούν σε άλλες βιογραφίες. «… Την ίδια περίπου εποχή ο Μεντ φέρεται να είπε το εξής στον ενοριακό γραμματέα Σνάιντερ: Στο κατάλυμά τους… εκείνος [ο Μεντ] και άλλοι άλειψαν την ψωλή του Χίτλερ με βερνίκι παπουτσιών ενώ κοιμόταν. Ηταν ένας παράξενος και χονδροειδής τρόπος εξευτελισμού των ομοφυλόφιλων συντρόφων τους, αλλά αρκετά συνηθισμένος, απ’ ό,τι φαίνεται, στις ακραίες συνθήκες διαβίωσης του μετώπου».

Οι φιλίες του Χίτλερ, αυτές που προηγήθηκαν και αυτές που ακολούθησαν την άνοδό του στην εξουσία, είναι ξεχωριστά κεφάλαια του βιβλίου. Ηταν «αναγκασμένος να ζει ένα ψέμα για να μη φανερωθεί η κλίση του και προστάτευε το μυστικό του με όλα τα μέσα που διέθετε». Οσοι γνώριζαν είτε δολοφονήθηκαν με εντολή του Χίτλερ είτε αυτοκτόνησαν είτε εκτελέστηκαν. H εξουσία του βασίστηκε στους δεσμούς σιωπής που συνήψε με ομοίους του. Οι λιγοστοί που επέζησαν του θανάτου του Χίτλερ «παρέμειναν πιστοί στον «Φύρερ» τους» και φρόντισαν να καταστρέψουν αποκαλυπτικά έγγραφα.

Δεσμοί σιωπής

Πώς μας συστήνει ο γερμανός πανεπιστημιακός το βιβλίο του; «Θα κινηθώ αυτόνομα» ήταν η πρόθεσή του εξαρχής. «Θα κάνω ότι δεν υπάρχουν οι χιλιάδες τόμοι», «το τι έκανε ο Χίτλερ ως ιστορικό πρόσωπο έχει καταγραφεί», «το ποιος ήταν ο Χίτλερ φιλοδοξώ να φωτίσω». Για να μην αμφιβάλλουμε πως έχει κάτι διαφορετικό να πει, ο καθηγητής μάς συστήνει τον κύκλο των βιογράφων του Χίτλερ από τον B´ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, εστιάζοντας στα έργα που θεωρήθηκαν πλήρως τεκμηριωμένα στον καιρό τους. Το 1952 ο βρετανός ιστορικός Αλαν Μπούλοκ έγραψε το Hitler. Α study in tyranny, βιβλίο ορόσημο αφού ο Μπούλοκ ήταν σύμβουλος στη Δίκη της Νυρεμβέργης και είχε πρόσβαση σε αρχεία. Βιάστηκε όμως να το γράψει νωρίς, πολύ κοντά στα γεγονότα που είχε και αυτός ζήσει. Τριάντα χρόνια μετά τα γεγονότα ο δεύτερος σημαντικός βιογράφος του Χίτλερ Γιόακιμ Φεστ με το Hitler. Eine Biographie το 1973 έπεσε στη μετά Μάη ’68 εποχή που ζητούσε άλλη ερμηνεία του Τρίτου Ράιχ και αποκήρυσσε εν γένει τις βιογραφίες ως απαλλακτικές των ενόχων. Στη δεκαετία του ’70 σημειώνεται νέος «χιτλερικός κατακλυσμός» με πληθώρα θεωριών για το τι ήταν ο Χίτλερ και αποκορύφωμα τους ακόμη ακμαίους ψυχο-ιστορικούς και φροϋδιστές από τις Ηνωμένες Πολιτείες που είδαν τον Χίτλερ ως «αδύναμο δικτάτορα». H δεκαετία του ’80 είδε να διαμορφώνεται ο «φονξιοναλισμός», με πρύτανη τον Χανς Μόμζεν και έμφαση στην προσωπολατρία που καλλιέργησε ο Χίτλερ. Διάδοχος του τελευταίου είναι, κατά τον Μάχταν, ο έγκριτος Ιαν Κέρσο, για τον οποίο πάλι κάποιοι είπαν ότι «δεν έχει τίποτα καινούργιο». Εδώ έρχεται ο Μάχταν.

Το βιβλίο, που μεταφράστηκε πάραυτα σε 12 γλώσσες, ξεσήκωσε οχλοβοή. «Κάθε εβδομάδα ένα πρόσωπο της Ιστορίας κηρύσσεται ομοφυλόφιλος σε κάποιο βιβλίο» ήταν ένα εκ των σχολίων. «Αδιάσειστη απόδειξη δεν έχουμε ότι ο Χίτλερ ήταν ομοφυλόφιλος» είπε και ο Μάχταν «αλλά το θέμα ήταν πάντα ταμπού για τους ιστορικούς». Και γιατί ο μποέμ ομοφυλόφιλος που ήταν στα 20 του στη Βιέννη μεταλλάχθηκε σε ακραίο εθνικιστή; Φυσικά ούτε τώρα τελειώσαμε με τον Χίτλερ.

papag@tovima.gr

(Το Βήμα)