«Το χάσμα μεταξύ Ελληνικού και Δυτικού Πολιτισμού» του Δρ.Μάνου Δανέζη

Γράφει ο Δρ Μάνος Δανέζης Επίκουρος καθηγητής Αστροφυσικής ΕΚΠΑ

 
Η Πολιτισμική κατάρρευση
Ο Δυτικός Πολιτισμός διέρχεται μια περίοδο δραματικά αυξανόμενης κοινωνικής κρίσης, η οποία συν τω χρόνω αποσαρθρώνει τις παγκόσμιες κοινωνικές δομές.
Η οικονομική κατάρρευση που βιώνουμε, αλλά και η κατάρρευση όλων των κοινωνικών δομών, δεν είναι το αίτιο αλλά το αποτέλεσμα μιας ολοκληρωτικής κατάρρευσης αξιών και ιδεών.
Αυτό που καταρρέει είναι ολόκληρο το «Δυτικό Πολιτισμικό Ρεύμα» όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά την μεγάλη επιστημονική επανάσταση του 16ου -17ου αιώνα.
Ο Δυτικός Πολιτισμός, άρα και η Οικονομία, από τότε ασπάστηκαν τα φιλοσοφικά και επιστημονικά δόγματα αυτής της Επανάστασης τα οποία όμως ήδη έχουν καταρρεύσει κάτω από τα πορίσματα της σύγχρονης Επιστημονικής Σκέψης.
Με βάση τα δόγματα της Επιστημονικής Επανάστασης του 16ου – 17ου αιώνα, το Δυτικό πολιτισμικό ρεύμα αναγόρευσε την ύλη ως πρωταρχικό και μοναδικό αξιακό γεγονός.
Στο βωμό αυτού του αγαθού και των παραγώγων του, ολόκληρος ο δυτικός πολιτισμός, επί αιώνες, θυσίαζε και θυσιάζει ακόμα, το σύνολο των ανθρώπινων αξιών του, ακόμα και την ίδια την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Με τον τρόπο αυτό, δημιουργήθηκε ένα υλιστικό και μηχανοκρατικό πολιτισμικό ρεύμα το οποίο κυριάρχησε σε όλο το δυτικό κόσμο, ως μια νέα Δογματική Θεολογία.
Θεός αυτής της θεολογικής δομής είναι η φιλοσοφική έννοια της ύλης. Είναι «πανταχού παρούσα και τα πάντα πληρούσα, ο θησαυρός των αγαθών και ζωής χορηγός».
Οι επί της Γης Απόστολοι και Νομοθέτες του νέου αυτού Θεού είναι οι Χρηματιστηριακοί Οίκοι, οι οποίοι συντάσσουν τις δέκα εντολές, δηλαδή τους κανόνες αγιοσύνης, τους οποίους οι πολίτες πρέπει να τηρούν αν θέλουν να έχουν τις ευλογίες του Θεού της «ύλης».
Το «Άγιο Πνεύμα» αντικαθίσταται από την έννοια του «χρήματος». το οποίο εκπορεύεται από τον θεό της Ύλης ως ανταπόδοση σε εκείνους τους πολίτες που τον υπηρετούν.
Ναοί του Θεού της ύλης, τα χρηματιστήρια και οι τράπεζες.
Το απάνθρωπο αυτό οικονομικό σύστημα το οποίο καταδυναστεύει τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό στηρίχθηκε σε μια παραχάραξη της έννοιας και της πρακτικής έκφρασης της έννοιας της Λογικής.
Ας δούμε όμως λίγο αναλυτικότερα τις ρίζες αυτού του προβλήματος.
Η έννοια της Λογικής
Ο Δυτικός Πολιτισμός, στη φάση της συγκρότησής του στηρίχθηκε, σε Θεολογικό επίπεδο, στα σκληρά δόγματα του Προτεσταντισμού. Τα θεολογικά αυτά δόγματα επηρέασαν δραματικά την επιστημονική και τεχνολογική συγκρότηση του νεοσύστατου δυτικού πολιτισμού δημιουργώντας το φιλοσοφικό σύστημα του Ορθολογισμού και την ακραία έκφρασή του, τον Υπερασιοναλισμό.
Βέβαια ο δυτικός Ορθολογισμός, τον οποίο υπηρετούμε μέχρι σήμερα, δεν έχει καμιά σχέση με τον Αριστοτελικό «Ορθό Λόγο» και γενικότερα με την Ηθική και τις Αξίες του Ελληνικού Πολιτισμού.
Τι είναι όμως ο Προτεσταντισμός;
Προτεσταντισμός
Προκειμένου να αποφύγουμε προσωπικές ή θεολογικές απόψεις θα αναφερθούμε στην κλασική κωδικοποίηση που έκανε σε κείμενό του ο αμερικανός Βενιαμίν Φραγκλίνος. Πρόκειται για την πιο συνοπτική παρουσίαση των βασικών παραμέτρων της Προτεσταντικής ηθικής και αναφέρονται σε κείμενο του Απόστολος Διαμαντή ο οποίος εργάζεται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επιστημών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάσκει Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
O δεκάλογος του Προτεστάντη
Οι βασικές παράμετροι μπορούν να συνοψισθούν στο βασικό τρίπτυχο «λιτότητα, ακρίβεια, εργατικότητα», που χαρακτηρίζει κάθε καλό προτεστάντη.
Αυτές ακριβώς οι σχέσεις αποτελούν και την θεμελίωση του σχετικού έργου του Μαξ Βέμπερ και είναι οι ακόλουθες:
1. Ο χρόνος είναι χρήμα
Αυτό σημαίνει πως δεν πρέπει να υπολογίζεις μόνον αυτά που κερδίζεις κάθε μέρα, αλλά και το κόστος ευκαιρίας. Δηλαδή αυτό που χάνεις, όταν παραμένεις ανενεργός. Επομένως όχι στην ραστώνη και στο χάσιμο χρόνου, διότι έτσι χάνουμε χρήματα.
2. Η πίστωση είναι χρήμα
Δηλαδή εάν κάποιος μου αφήσει στα χέρια μου το χρήμα του- για παράδειγμα μια τράπεζα- με καλούς όρους πίστωσης, τότε έχω ευκαιρία να κερδίσω με καλή χρήση της πίστωσης και με εργασία. Το χρήμα φέρνει χρήμα.
3. Να τηρούμε ευλαβικά τις υποσχέσεις μας
Ο καλός πληρωτής έχει και το πορτοφόλι του δανειστή του. Διότι όποιος είναι γνωστός ότι πληρώνει στην προθεσμία του, όπως ακριβώς το υποσχέθηκε, μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να σηκώσει όσο χρήμα θέλει. Είναι ο κανόνας λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Όπως λέγεται στην αγορά, η καλή πίστη.
4. Δεν υπάρχουν ασήμαντες πράξεις.
Για τον Προτεστάντη όλα είναι σημαντικά. Και οι πιο καθημερινές πράξεις διαμορφώνουν την εικόνα του ατόμου, την πίστη που έχει στην κοινωνία. Επομένως η εργατικότητά σου αποδεικνύει πως θυμάσαι τις υποχρεώσεις σου, σε παρουσιάζει τίμιο άνθρωπος και αυτό πολλαπλασιάζει την πίστη σου στην αγορά
5. Να ζεις με όσα έχεις.
Δηλαδή να κάνεις υπολογισμό, ώστε να μην ξεφεύγεις ποτέ από τις δυνατότητές σου στην κατανάλωση. Η αποφυγή αυτού του κανόνα είναι όρος απαράβατος της ατομικής, της οικογενειακής και της κοινωνικής ειρήνης. Όλοι πρέπει να προσαρμόζονται στην πραγματικότητα.
6. Να μην ακολουθείς την παράδοση.
Πρόκειται για μια βασική προτεσταντική ιδέα. Η άρνηση της παράδοσης ξεκινά από την άρνηση της Πατερικής Εκκλησιαστικής Παράδοσης και την αποδοχή μόνον του κειμένου της Βίβλου.
7. Η φιλαργυρία είναι η πηγή όλων των κακών.
Για την προτεσταντική ηθική δεν είναι αποδεκτή μια συμπεριφορά αποθησαυρισμού, αλλά μια συμπεριφορά επένδυσης. Το ίδιο συμβαίνει και με την κατανάλωση. Η υπερβολή της συνδυάζεται με την φιλαργυρία. Και έτσι το πρότυπο είναι μια συμπεριφορά ταιριαστή στην προοπτική της επένδυσης και του κέρδους.
8. Η φιλανθρωπία δεν είναι λύση.
Για τον Προτεστάντη η ευθύνη ανήκει στο άτομο. Αυτό έχει τον απόλυτο έλεγχο των πράξεών του, οπότε η φιλανθρωπία συγκρούεται με την βασική ηθική αρχή της ατομικής ευθύνης.
9. Να είμαστε εργατικοί και παραγωγικοί.
Διότι έχουμε τοποθετηθεί στη γη από τον Θεό, για να είμαστε παραγωγικοί και να προστατεύουμε τα δημιουργήματά του. Εφόσον είμαστε κατ’ εικόνα του, θα πρέπει να τον ακολουθήσουμε. Όπως αυτός είναι παραγωγικός και δημιουργικός, έτσι πρέπει να είμαστε και εμείς.
10. Δεν έχουν σημασία τα έργα, αλλά η πίστη.
Αυτή είναι μια βασική ιδέα της προτεσταντικής θεολογίας. Θα σταθούμε ενώπιον του Θεού όχι με τα έργα μας, αλλά με την πίστη μας. Ωστόσο η θεία χάρις δεν είναι κάτι το απαθές, αλλά μια δύναμη που μας σπρώχνει προς την εργασία. Μέσω της εργασίας, που είναι μια ανάγκη, μας μεταδίδεται η παρουσία του Θεού.
Μετά όλα τα προηγούμενα ο Προτεσταντισμός των Δυτικών Κοινωνιών δεν αποτελεί μια θεολογία όπως την αντιλαμβανόμαστε στην Ελλάδα, αλλά μια «Οικονομική Θεωρία και αντίληψη» ενδεδυμένη το ένδυμα της Θεολογίας.
Ο Ανορθολογισμός του Δυτικού Πολιτισμού
Απότοκο του δυτικού Προτεσταντισμού είναι ο Δυτικός Ορθολογισμός ο οποίος δεν έχει καμιά σχέση με ότι πιστεύουμε ότι αυτός εκπροσωπεί.
Ο Ορθολογισμός είναι μια πνευματική κατεύθυνση κατά την οποία μοναδική πηγή γνώσης είναι η λογική σκέψη που προέρχεται από τη δύναμη του νου και την αντιληπτική ικανότητα της αίσθησης (sensation) διαμέσου του ορθού λόγου (διάνοι – ratio).
Ο ορθολογισμός στηρίζεται στη Λογική, η οποία όμως δεν είναι ένα σταθερό και δογματικό κατηγόρημα, ενιαίο και αναλλοίωτο σε κάθε γωνιά της Γης, όλες τις ιστορικές περιόδους, αλλά αναπτύσσεται μέσω της ανάπτυξης της Γνώσης. Με λίγα λόγια όσο διαφοροποιείται η Γνώση τόσο διαφοροποιείται και η Ανθρώπινη Λογική.
Η Λογική λοιπόν είναι θέμα Παιδείας.
Με βάση όλα τα προηγούμενα ο Ορθός Λόγος έχει τοπικά, χρονικά, προσωπικά, πολιτισμικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά. Με λίγα λόγια η έννοια της Λογικής δεν είναι αντικειμενικά προσδιορισμένη στο χρόνο και τον Χώρο.
Μετά όλα τα προηγούμενα το βασικό ερώτημα είναι ένα, «με ποια διαδικασία ο Δυτικός Πολιτισμός προσπαθεί να επιβάλει ενιαία Λογικά κριτήρια για όλες τις κοινωνίες που τον υπηρετούν; Ποιοι είναι οι κανόνες αυτοί και ποιός τους έχει καθορίσει»;
Η απάντηση είναι απλή όταν αναλύσουμε π.χ την σημερινή Ελληνική πραγματικότητα και την συνδέσουμε με τον δυτικό Προτεσταντικό δεκάλογο τον οποίο κατέγραψε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, και αναφέραμε προηγουμένως.
«Λογικό είναι κάθε τι το οποίο προσδιορίζεται από την Προτεσταντική λογική. Μια Θεολογική Δομή και λογική, η Προτεσταντική, καθορίζει την Κοινωνική Λογική των ανθρώπινων σχέσεων στον Δυτικό Πολιτισμό.
Όποιος συμφωνεί με αυτήν είναι «Λογικός» και επιβραβεύεται, όποιος διαφωνεί καταδικάζεται.
Υπερασιοναλισμός
Όμως η κατάρρευση και η απανθρώπιση του Δυτικού Πολιτισμού δεν σταμάτησε στα όρια του Ορθολογισμού, αλλά επεκτάθηκε μέσω της επιβολής μιας ακόμα απαράδεκτης και ακραίας φιλοσοφικής προσέγγισης, του Υπερασιοναλισμού.
Σύμφωνα με την φιλοσοφική αυτή αντίληψη, οι θεωρητικές επιστημονικές έννοιες έχουν κάποιο πραγματικό νόημα, μόνο αν καταλήγουν σε κάποια πράξη μέτρησης ως προς ένα καθορισμένο σύστημα μέτρησης.
Όπως αναφέρει ο πατέρας αυτής της φιλοσοφίας Μπρίντζμαν: «Η απαρχή του Υπερασιοναλισμού οδηγεί σε ένα ριζικό μετασχηματισμό των τρόπων σκέψης μας. Δεν επιτρέπεται πια να χρησιμοποιούμε για να σκεφτόμαστε έννοιες που δεν θα ήταν δυνατόν να ορίσουμε με μετρητικούς όρους»
Για να είναι λοιπόν κάτι Επιστημονικά αποδεκτό, πρέπει να επιδέχεται κάποιου είδους αντικειμενική μέτρηση μέσω οργάνων. Το μέτρο δηλαδή είναι σημαντικότερο του μετρούμενου γεγονότος.
Έτσι το ότι το Σύμπαν μπορεί είναι άπειρο και άχρονο, θεωρείται ως μια απορριπτέα ιδέα εφόσον σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα επιδεχόταν κάποια συγκεκριμένη ανθρώπινη μέτρηση. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε, σύμφωνα με τον υπερασιοναλισμό, ότι η μελέτη του Σύμπαντος έπρεπε να βρίσκεται εκτός του επιστημονικού πεδίου.
Σύμφωνα λοιπόν με την υπερασιοναλιστική λογική, η μελέτη του χώρου και του χρόνου απλώς συνίσταται στη μέτρηση της συμπεριφοράς ρολογιών και ράβδων μέτρησης ή οποιονδήποτε αντίστοιχων πιο σύγχρονων μετρητικών διατάξεων.
Ο ρόλος των Αξιών
O δυτικός ορθολογισμός και σε προέκταση ο υπερασιοναλισμός τον οποίο υπηρετεί, αποτελεί βέβαια έναν αναγκαίο παράγοντα αντιμετώπισης του αισθητού περιβάλλοντός μας.
Ο Ορθολογισμός όμως πρέπει να αποτελεί μόνο μιαν όψη, την ποσοτική, του πολιτισμού της κοινωνίας μας. Η άλλη όψη, η ποιοτική, συγκροτείται από αξίες, οι οποίες ορθολογικά κρινόμενες δεν έχουν μια πραγματική αντικειμενικότητα.
Οι ανθρώπινες αξίες όμως δεν επιδέχονται μέτρησης με όργανα, άρα είναι αντιεπιστημονικές και απορρίπτονται.
Επειδή όμως έγινε αντιληπτό, ότι η απόρριψη των αξιών θα μηδένιζε τη δυναμική αυτής της φιλοσοφίας στο πλαίσιο της κοινωνίας των ανθρώπων, μέσω της Ορθολογικής σκέψης των «κατασκευαστών» της Λογικής, οι αξίες αντικαθίστανται, αξιωματικά, αλλά και «πονηρά», με συνώνυμες λέξεις με διαφορετικό όμως νόημα. Με τον τρόπο αυτό πίστευαν ότι θα εξυπηρετούνταν τα κοινωνικά, οικονομικά και θεολογικά «συμφέροντα» του καταρρέοντος δυτικού πολιτισμικού ρεύματος.
Έτσι η έννοια του «φίλου» αντικαθίσταται από την έννοια του «συνεργάτη», η σχέση με τον οποίο «σχεδόν» τελειώνει με το τέλος της μεταξύ μας επαγγελματικής συνεργασίας.
Η έννοια της «Δικαιοσύνης» αντικαθίσταται από την έννοια της «Νομιμότητας», με την σημείωση όμως ότι το «Νόμιμο» μπορεί να μην είναι και «Ηθικό».
Τέλος η έννοια της «Σπατάλης» αντικαταστάθηκε με την τόσο διαδεδομένη πλέον έννοια της «Ρευστότητας» η οποία καλύπτει ψευδοφιλοσοφικά την κραιπάλη του άκρατου καταναλωτισμού και δανεισμού που μας έχουν φέρει στην σημερινή δραματική κατάσταση.
Το πλέον απαράδεκτο όμως αυτής της φιλοσοφικής αντίληψης είναι ότι επέβαλε την άποψη ότι όλα τα γεγονότα που μπορούσαν να μετρηθούν έπρεπε να μπορούν να συγκριθούν μεταξύ τους. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να καθορισθεί ένα κοινό μέτρο μέτρησης.
Ως τέτοιο μέτρο επελέγει το χρήμα…
Επειδή όμως και ο Άνθρωπος αποτελεί ένα μετρούμενο επιστημονικό γεγονός αποτιμήθηκε και αυτός εις χρήμα βάση τον επόμενο μαθηματικό τύπο:
Α = Υn. Pa,n. r
Όπου
Α είναι η αξία ενός ανθρώπου σε χρήμα,
Υn είναι η παραγωγικότητα ενός ατόμου ηλικίας (n), ενώ
Pa,n είναι η πιθανότητα ενός ατόμου ηλικίας (a) να ζει στην ηλικία (n). Τέλος rείναι τα τρέχοντα τραπεζικά επιτόκια.
Με βάση αυτόν τον μαθηματικό τύπο, ζητήθηκαν πριν μερικά χρόνια από την γερμανική κυβέρνηση πολεμικές αποζημιώσεις για το χαμένο ανθρώπινο δυναμικό, αποτιμώντας την αξία ενός χαμένου εργαζόμενου για 25 χρόνια δουλειάς στα 180 περίπου ευρώ.
Ομοίως στα πλαίσια των πολεμικών αποζημιώσεων κάθε έμβρυο το οποίο λόγω διαφόρων πολεμικών αιτίων πέθανε αποτιμήθηκε για 35 χρόνια πιθανής μέσης ζωής του, σε περίπου 204 ευρώ.
Όπως βλέπουμε η συμπαντική ενιαία ανθρώπινη ύπαρξη μετασχηματίστηκε από την εκφυλισμένη επιστημονική και κοινωνική φιλοσοφία του υπερασιοναλισμού σε χρήμα, όπως ακριβώς και ένα αυτοκίνητο, ένα μπουκάλι κρασί ή ένα πακέτο τσιγάρα.
Ο Δυτικός λοιπόν Ορθολογισμός δεν έχει:
1. Διαχρονική αντικειμενικότητα και
2. Δεν περιέχει Αξίες εφόσον και αυτές, μη επιδεχόμενες μέτρησης με όργανα, δεν έχουν καμιά αποδεδειγμένη μετρούμενη αντικειμενικότητα.
Η υποκρισία του Δυτικού Πολιτισμού
Το ερώτημα όμως που διατυπώνεται σήμερα όλο και πιο έντονα είναι: «Γιατί είναι τόσο δύσκολο να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε την ορθότητα των νέων επιστημονικών ιδεών όταν μάλιστα αυτές αποδεικνύονται πειραματικά και πολυεπίπεδα;
Η απάντηση είναι απλή. Η Νέα Επιστημονική Σκέψη ανατρέπει την λογική μιας καταρρέουσας πολιτισμικής δομής δίνοντας στην έννοια των αξιών ένα νέο αποδεικνυόμενο εννοιολογικό περιεχόμενο το οποίο δημιουργεί νέα πολιτισμικά δεδομένα
Αυτή την ανατροπή αντιμάχεται το Παλαιό μέσω της δήθεν μη κατανόησης των Νέων Επιστημονικών Αληθειών.
Το τέλος του Υπερασιοναλιστικού Δυτικού Πολιτισμού
Όπως γίνεται κατανοητό από όλα τα προηγούμενα, ο ορθολογισμός και ο υπερασιοναλισμός αποτελούν τον κύριο μοχλό κατάρρευσης του Δυτικού πολιτισμού, επειδή οι λεγόμενοι ορθολογιστικοί διοικητικοί κύκλοι:
1. Δεν αντιλαμβάνονται την συνεχή αλλαγή του περιεχομένου του όρου «Λογική» σε επιστημονικό κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, και το ότι η Λογική διαφέρει από περιοχή σε περιοχή.
2. Δεν κατανοούν ότι αν η «λογικής» του Ορθολογισμού μας στερεί τις «Αξίες» και την Ανθρωπιά, τότε η φιλοσοφία αυτή πρέπει να ακυρωθεί ως, κοινωνικά επικίνδυνη.
Οι τρεις αλήθειες του Νέου Πολιτιστικού Ρεύματος
Οι τρεις αλήθειες του Νέου Πολιτιστικού Ρεύματοςαλλά και της Νέας Λογικής των Αξιών είναι οι επόμενες:
Πρώτη Αλήθεια
Για τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη η αισθητή υλική πραγματικότητα, σε οποιοδήποτε επίπεδο, αποτελεί ένα matrix, δηλαδή μια ψεύτικη εικόνα, την οποία δημιουργεί η ανθρώπινη φυσιολογία μέσω των εγκεφαλικών διαδικασιών.
Αυτό το οποίο αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας, το μάτι, το αυτί μας, η όσφρησή μας δεν είναι πραγματικότητα, αλλά μια πλάνη των αισθήσεών μας. Η πραγματικότητα των αισθήσεών μας, αυτό το δημιούργημα το οποίο ονομάζουμε φύση ή κόσμο, δεν έχει καμία υπόσταση για τη σύγχρονη φυσικ.ή
Η αλήθεια αυτή:
1. Kαταρρίπτει την Λογική της κυριαρχίας της Ύλης και των παραγώγων της ως κυρίαρχο κριτήριο αξιολόγησης των ανθρώπων, των κοινωνιών και των έργων τους.
2. Η οικονομία και τα υλικά αγαθά καταλαμβάνουν την αξία που τους αναλογεί δίνοντας απλά στον Άνθρωπο την δυνατότητα επίτευξης της πνευματικότητάς του.
3. Το «Μέτρο» αντικαθιστά τον πληθωρισμό των πλαστών αναγκών οι οποίες εξυπηρετούν απλά το κέρδος των λίγων και την ένδεια των πολλών.
4. Η κοινωνική καταξίωση και η «ευτυχία» είναι αποτέλεσμα του «Είμαι» και όχι του«Έχω».
Δεύτερη αλήθεια
Η δεύτερη επιστημονική αλήθεια στην οποία θα στηριχθεί το νέο πολιτισμικό ρεύμα είναι ή έννοια της Ολικότητας. Το Σύμπαν της σύγχρονης επιστήμης είναι ένα ενιαίο σύστημα το οποίο δεν μερίζεται, ούτε αποτελείται από μέρη.
Τα πάντα μέσα στο Σύμπαν είναι Ένα, μια απέραντη ενιαία, και αδιαίρετη ενότητα.
Η Ολικότητα συντρίβει την έννοια της διαίρεσης των πάντων σε ατομικότητες. Μια διαίρεση που ευνοεί την αποξένωση των ανθρώπων και την συντριβή κάθε ανθρώπινης ψυχικής επαφής με τους γύρω μας.
Αποδεικνύει την ανάγκη της συλλογικότητας έναντι του ατομικού συμφέροντος, μια ανάγκη που αποτελεί τη βάση της Δημοκρατίας.
Με τον τρόπο αυτό δίνει ένα νέο νόημα σε Συμπαντικές Αξίες όπως η Αγάπη, η Αλληλεγγύη, ο Αλτρουισμός, η Θυσία.
Η τρίτη αλήθεια
Η Τρίτη αλήθεια είναι ο νόμος δράσης αντίδρασης που μας διδάσκει ότι, μέσα σε μια ενιαία και αδιάσπαστη συμπαντική ουσία, κάθε κακή δράση μας πάνω σε κάποιο συμπαντικό μέρος, δημιουργεί την αυτόματη και ενστικτώδη αντίδραση του συνόλου της Δημιουργίας πάνω σε μας.
Με λίγα λόγια ότι κάνουμε το εισπράττουμε πολλαπλάσια από κάθε γωνιά της συμπαντικής ενότητας.
Οι πολιτισμοί δεν αλλάζουν λόγω της καλής θέλησης των διοικητικών δομών, μέσω νόμων και διαταγμάτων.
Οι πολιτισμοί αλλάζουν μόνο αν το μορφωτικό επίπεδο των πολιτών επιτρέψει την κατανόηση των συντελεσθέντων αλλαγών.
Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να στρέφονται οι προσπάθειές μας.
Ο επιστήμονας τη στιγμή της μεγάλης πολιτισμικής κρίσης πρέπει να τολμήσει να αποτελέσει τον ισχυρό βραχίονα ξεπεράσματός της, εκφραζόμενος ελεύθερα, ασχέτως του κοινωνικού και επαγγελματικού κόστους που πολλές φορές είναι αβάσταχτο.