ΥΠΟΘΕΣΗ «ΑΣΠΙΔΑ»…ΒΙΝΤΕΟ

 

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ… 30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1966…
Δημοσιεύεται το βούλευμα για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. 28 αξιωματικοί παραπέμπονται σε δίκη, με τις κατηγορίες της ένωσης προς στάση και συνωμοσίας προς εκτέλεση πράξεων εσχάτης προδοσίας. Κατά το βούλευμα, «προκύπτουν επιβαρυντικά στοιχεία» για τους πολιτικούς Ανδρέα Παπανδρέου, Παύλο Βαρδινογιάννη, Μιχάλη Παπακωνσταντίνου και Στυλιανό Χούτα.
Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ ήταν πολιτικό και στρατιωτικό σκάνδαλο που ξέσπασε στην Ελλάδα στα μέσα Μαΐου του 1965 και ήταν η αφορμή για την αποστασία του 1965. Ο ΑΣΠΙΔΑ («Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα, Ιδανικά, Δημοκρατίαν, Αξιοκρατίαν») ήταν υποτίθεται μυστική οργάνωση αξιωματικών εντός του στρατεύματος υπό την καθοδήγηση του Ανδρέα Παπανδρέου, γιου του τότε πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Ουδέποτε προέκυψαν ιδιαίτερα επιβαρυντικά στοιχεία για την υποτιθέμενη ομάδα αυτήν, η αποκάλυψη όμως αυτή τροφοδότησε τις εφημερίδες και τους εχθρούς του Γ. Παπανδρέου και οδήγησε τελικά σε πολιτειακή κρίση.

Στις 12 Μαΐου 1965 ο στρατιωτικός διοικητής των ελληνικών δυνάμεων Κύπρου στρατηγός Γρίβας έστειλε έκθεση στον Έλληνα υπουργό άμυνας Πέτρο Γαρουφαλιά, στην οποία ανέφερε ότι έγινε κίνηση ίδρυσης οργάνωσης με την επωνυμία «ΑΣΠΙΔΑ» από ομάδα αξιωματικών και ότι υπήρχε κίνδυνος ανατροπής του τότε καθεστώτος. Είχε μάλιστα αναφερθεί τότε, ότι αρχηγός και υποκινητής την κίνησης αυτής ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Το υπουργείο ανέθεσε στον αντιστράτηγο Σίμο να μεταβεί στην Κύπρο και να διεξαγάγει ανακρίσεις για το ζήτημα. Ο αντιστράτηγος ερευνά τα στοιχεία, εξετάζει 93 μάρτυρες και αποφαίνεται:

«Απεδείχθη πράγματι ότι εγένετο κίνησις ιδρύσεως οργανώσεως υπό την επωνυμίαν «ΑΣΠΙΔΑ» υπό ομάδος αξιωματικών, με τον ιδιοτελή σκοπόν την εξυπηρέτησιν ατομικών συμφερόντων αυτών και των μελών της οργανώσεως, δια της προωθήσεως μεμυημένων αξιωματικών εις επικαίρους και σημαινούσας θέσεις ή και τινα άλλον απώτερον, όστις ούτε απεδείχθη εκ της εξετάσεως ούτε διεφάνη… Δεν απεδείχθη ότι η κίνησις αύτη είχε πολιτικάς επιδιώξεις ή σύνδεσμον τινά με πολιτικά πρόσωπα».
Προτείνει την απόταξη τεσσάρων Λοχαγών και τον πειθαρχικό έλεγχο άλλων έξι Λοχαγών και Υπολοχαγών.


Ο βασιλιάς μη αποδεχόμενος το πόρισμα Σίμου και μετά από παρέμβαση του τότε υπουργού Εθνικής άμυνας Γαρουφαλιά, ζητά από τον πρωθυπουργό της χώρας Γ. Παπανδρέου να παραπέμψει την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ» στο Στρατοδικείο. Υπακούει στη βασιλική εντολή και για λόγους ισορροπίας παραπέμπει και την υπόθεση «Περικλής» που αφορούσε την ανάμειξη του στρατού στις εκλογές του 1961.
Ταυτοχρόνως σχεδόν, επιθυμούσε να αντικαταστήσει τον ως τότε υπουργό Πέτρο Γαρουφαλιά ο οποίος κατά την άποψή του ελέγχονταν από το παλάτι. Ο Κωνσταντίνος δεν επιθυμούσε την αντικατάσταση του Γαρουφαλιά και αρνήθηκε την πρόταση του Γεωργίου Παπανδρέου να αναλάβει ο ίδιος ο Παπανδρέου το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Η άρνηση του Κωνσταντίνου οδήγησε σε παραίτηση του πρωθυπουργού, κάτι που οδήγησε στα Ιουλιανά. Δεν προέκυψαν ποτέ στοιχεία εναντίον πολιτικών προσώπων από την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ» και ο αριθμός των αξιωματικών που φέρεται να συμμετείχαν ήταν περιορισμένος. Φαίνεται ότι όντως υπήρξε η οργάνωση αυτή, αποτελούνταν όμως μάλλον από χαμηλόβαθμους αξιωματικούς και δεν ήταν επικίνδυνη ούτε για το στράτευμα ούτε για το πολίτευμα. Ενδέχεται να ήταν απάντηση στις οργανώσεις ακροδεξιών που υπήρχαν τότε και δρούσαν ανενόχλητες και οι οποίες αποδείχτηκαν πολύ πιο επικίνδυνες για τη δημοκρατία.

Από τις 30 Ιανουαρίου η δίκη διεξαγόταν κεκλεισμένων των θυρών. Κύριος συνήγορος υπεράσπισης ήταν ο Νικηφόρος Μανδηλαράς.
Υποτιθέμενα μέλη
Υποτίθεται ότι ο ΑΣΠΙΔΑ είχε 40-50 μέλη, μεσαίων και χαμηλών βαθμών οι περισσότεροι. Αρχικά την προσοχή τράβηξε ο Λοχαγός Αριστείδης Μπουλούκος, που κατηγορήθηκε ότι στρατολογούσε νέα μέλη. Η υπόθεση έγινε πιο σοβαρή όταν δεξιές εφημερίδες (αλλά και η Κεντρώα «Ελευθερία» του Πάνου Κόκκα) προσπάθησαν να εμπλέξουν στην υπόθεση τον Συνταγματάρχη Αλέξανδρο Παπατέρπο Υπαρχηγό της ΚΥΠ και φίλο του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Παπατέρπος εκείνη την εποχή κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες να διαλύσει το παρακράτος.